بسم الله الرحمن الرحيم
مبحث اول ۱
✳ جغرافیای غدیر
معنای غدیر خم :

معنای لغوی غدیر:
در زبان عرب
غدیر ، آبگیر و محل پست طبیعی زمین است که آب باران یا سیل در آن جمع میشود
و معمولا آب آن تا فصل گرما نمی ماند .
علت نام گذاری [آبگیر ] به [غدیر ] به دو جهت ذکر شده است :
1⃣ به معنای اسم مفعول
( رفتن و باقی گذاشتن )
و منظور این است که سیل ، آبگیر را پر میکند و آن را با آبش رها می کند و می رود.

2⃣ به معنای اسم فاعل
(حیله و مکر): حیله گر
منظور این است که آبگیر با آب فراوانی که دارد، هنگام شدت احتیاج، آبش تمام میشود،.

معنای اصطلاحی غدیر :
در غرب عربستان از سمت شرقی تا دریایی سرخ
آبگیر های متعددی وجود دارد که با عبور سیل در هنگام بارندگی، آب در آن ها باقی می ماند و برکه هایی را تشکیل می دهد که مردم منطقه تا مدت ها از آب آن استفاده می کنند.
به این برکه ها در عربی ⬅ غدیر میگویند. که در سرزمین خشک عربستان، ارزش فوق العاده ای دارد و بعداز باران، آب ذخیره ی آن مورد استفاده مسافران قرار میگیرد.
معنای خُم :
خُم یعنی پاکیزگی

مخموم ⬅ یعنی دلی پیراسته(پاکیزه) از حسد،چون آبی که در آن جمع میشود پاکیزه و شایسته نوشیدن بود،

همچنین گردهمایی حجاج در بازگشت از سفر معنوی حج، در منطقه لبریز از نعمت حیات (آب) و پالوده از هر گونه آلودگی، برترین نعمت الهی یعنی ولایت به مردم عرضه می شود و آنان نیز با پیراسته جانی آن را بپذیرند و هرگز حسدورز نباشند.
⬅ یاقوت در کتاب معجم البلدان از زمخشری نقل کرده است:
خُم ؛ نام مرد رنگرزی بوده که آبگیر بین مکه و مدینه به او نسبت داده شده است ونیز از صاحب مشارق نقل میکند که:
خُم ؛ نام مجموعه درختانی در آنجاست که نامشان به آبگیر (غدیر) نسبت داده شده است.

✳ موقعیت جغرافیایی غدیر خم
جغرافی نويسان محل غدیر خم را بین مکه و مدینه دانسته اند. در ۲۰۰ کیلو متری مکه و ۳۰۰ کلیو متری مدینه،
بین دو رشته کوه در شمال و جنوب این آبگیر از شرق به غرب کشیده شده و تا دریای سرخ امتداد داشت
و مسیر سیل به صورت زمینی هموار در آمده بود.
درختان بیابانی بنام سَمُر،که به فارسی (کُنار) گفته میشود به صورت متفرق در این مسیل به چشم میخورد در یک سوی این زمین هموار ،برکه ی بزرگ غدیر خُم قرار گرفته بود .
موقعیت خاص این غدیر در آن بود که آبش در طول سال خشک نمی شد و درختانی چند در کنار آن روییده بود و محل معروفی برای استراحت مسافران خسته بود ،از این جهت متمایز از سایر برکه ها بود .
⬅چون غدیر های زیادی در مسیر سیل ها وجود دارد که با نامگذاری از یکدیگر شناخته می شوند .
در اطراف مکه وادی (میقات) هایی وجود دارد برای حجاج که البته چون در زمان قدیم برای رفتن به حج و زیارت خانه خدا مردم با اسب و شتر سفر می کردند برای استراحت به این وادی یا میقات ها می رفتند و پس از استراحت خود و چهارپایانشان در این وادی ها به راه خود ادامه می دادند
غدیر خم در وادی جُحْفِه قرار دارد، وادی جُحْفِه از غدیر خم آغاز میشود و به دریای سرخ منتهی می شود.
✳ چرا غدیر انتخاب شد؟

این مکان در راه بازگشت از مکه یک منزل قبل از تقاطع چند جاده در جحفه و محل متفرق شدن جمعیت قرار داشت.
⬅ راهی به سوی مدینه به شرق مایل می شود
⬅ راهی به سمت شمال از کنار دریا تا شام می رود
⬅ راه دیگری از غرب به دریا می رسد تا با کشتی به مصر و سایر مناطق آفریقا برود

1⃣ با توجه به اینکه در مسیر حضرت تا مکه قبایل بین راه کم کم ملحق می شدند تا آن جمعیت عظیم پدید آمد ؛ لذا باید قبل از متفرق شدن مردم برنامه انجام می شد و غدیر خم مکان بسیار مناسبی برای این منظور بود .

2⃣ کنار این آبگیر ۵ درخت سرسبز و کهنسال از نوع سَمُر
شبیه چنار وجود داشت که درخت خاص این صحراست.

این ۵ درخت با شاخ و برگ انبوه و قامت بلند، سایبان خوبی برای مسافران خسته ایجاد کرده بود. لذا در آن شرایط، این بیابان وسیع بعنوان بهترین مکان برای مراسم ( ۳ روزه ) غدیر انتخاب شد.
جایگاه سخنرانی نیز همان درختان در نظر گرفته شد که هم مشرف بر بیابان و محل تجمع مخاطبین بود و هم سایبان مناسبی برای ایراد خطبه به نظر می آمد.
3⃣ اگر چه مسلمانان آن روز اکثراً از سوی مدینه آمده بودند، ولی انتخاب غدیر قبل از این تقاطع حساس در آینده های تاریخ که کاروان ها همین مسیر را طی میکردند، برای همیشه یادآور مراسمی بود که درهجدهم ذی الحجه
در آنجا انجام گرفت.
یعنی قبل از آنکه کاروان ها متفرق شوند غدیر را که یادآور آن✳ روز مقدس بود زیارت می کردند…..

تاریخ و جغرافیای غدیر