✳اهمیت فتنه شناسی

یکی از پر بسامدترین واژگان در ادبیات اسلامی، واژه “”فتنه”” است .

این واژه سی بار و مشتقات آن شانزده بار در قرآن کریم به کار رفته اند .

✔️مساله فتنه در سخن امیرالمؤمنین علیه السلام نیز از تکرار بالایی برخوردار است . سیره ی آن حضرت نیز مشحون از مبارزات عملی با فتنه های دینی و سیاسی و اجتماعی آن روزگار است .۸

 

همان گونه که می دانیم، یکی از منفورترین کارها در فرهنگ اسلامی، کشتن انسان های بی گناه است .

❇️ أَنَّهُ مَن قَتَلَ نَفْساً بِغَیْرِ نَفْسٍ أَوْ فَسَادٍ فِی الأَرْضِ فَکَأَنَّمَا قَتَلَ النَّاسَ جَمِیعاً
«هرکس دیگری را جز به انتقام قتل (قصاص ) یا فساد در روی زمین بکشد چنان است که همه ی مردم را کشته است .»[۱]
اسلام کشتن یک انسان بی گناه را معادل و مساوی کشتن همه ی انسان ها دانسته و مجازات کسانی را که مومن بی گناهی را به قتل برسانند ، عذاب جاودانه در جهنم تعیین کرده است :

❇️ وَ مَنْ یَقْتُلْ مُؤْمِناً مُّتَعَمِّداً فَجَزَاؤُهُ جَهَنَّمُ خَالِداً فِیهَا وَ غَضِبَ اللهُ عَلَیْهِ وَ لَعَنَ‍ـهُ وَ أَعَدَّ لَهُ عَذَاباً عَظِیماً
«و هرکس مومنی را عمدا بکشد ، سزایش برای همیشه دوزخ است و خدا بر او خشم گیرد و لعنتش کند و برای او عذابی بزرگ مهیا کرده است .»[۲]

✴️ قرآن کریم فتنه گری و فتنه انگیزی در جامعه را شدید تر و بزرگ تر از کشتن انسان های بی گناه دانسته و می فرماید :

وَالْفِتْنَهُ اَشَّدُ مِنَ الْقَتْلّ
«فتنه شدید از قتل است .»[۳]

★★معنای روشن این آیات این است که فتنه، از کشتن همه ی انسان های روی زمین شدید تر، بزرگ تر و بدتر است .

■شاید دلیل این مساله آن باشد که اگر شخصی، بی گناه کشته شود، به رغم همه ی زشتی و شناعت این کار، در نهایت چند روزی زودتر به سرای ابدی خود رفته است و به دلیل مظلومیتش ممکن است برخی گناهان او نیز زودتر بخشیده شود .
اما پیامد فتنه انگیزی، از دست رفتن ایمان و سعادت حقیقی عده ای از مردم و فاصله گرفتن آنان از جاده ی حق و حقیقت است. در نتیجه نه تنها فتنه گران و فتنه زدگان، خود تا ابد در آتش جهنم می سوزند که احتمالا نسل های آینده ی خود را نیز منحرف می کنند .

قرآن کریم به همه ی مسلمانان دستور می دهد تا‌ رفع کامل فتنه از جهان و تحقق کامل دین الهی در سراسر گیتی، با دین ستیزان مبارزه و مجاهده کنند و لحظه ای در این راه درنگ نداشته باشند. [۴]

☀️ روشن است که این دستور ‌قرآن به مبارزه با فتنه و فتنه گران لزوما دستور به «مبارزه سخت » و «جهاد فیزیکی» نیست؛ بلکه مبارزه نرم و جنگ فکری و علمی و فرهنگی را هم‌ شامل می شود.

● موج‌ فتنه از جمل تا جنگ نرم، ص۱۱-۱۴

[۱]مائده،آیه۳۲
[۲]نساء،آیه۹۳
[۳]بقره،آیه۱۹۱
[۴]بقره،آیه۱۹۳وانفال،آیه۳