1. بهره‌گیری از آیات روحبخش

«آیَةً مُحْکَمَةً؛ استفاده از آیه روشنى از قرآن و یا نشانه‌اى استوار (فهم آیات الهى)»

چه اینکه عبارت «آیه محکمه» را به معنای آیه‌ای روشن از قرآن بگیرم و چه اینکه به معنای نشانه‌ای استوار، بهر حال از آنجا که آیات قرآن کریم بهترین و محکم ترین استدلال‌ها است و آگاهی از آن‌ باعث مستحکم شدن باورها و عقاید افراد می‌شود، در مسجدی که قرآن کتاب محوری آن باشد، عقاید و باورهای نوجوانان و جوانان استوار می‌گردد.

بنابراین اولین اثر تربیتی رفت‌وآمد کودکان و نوجوانان به مسجد بهره‌گیری از قرآن است؛ زیرا در میان همه مباحث و علوم دینی، پرداختن به علوم قرآن در مسجد دارای اهمّیتی ویژه است. قرآن و مسجد پیوندی خاص با یکدیگر دارند. پیامبر اسلام (ص) فرموده‌اند: «إِنَّمَا نُصِبَتِ الْمَسَاجِدُ لِلْقُرْآنِ

مساجد را برای (خواندن و فهمیدن) قرآن بنا کرده‌اند.»

یکی از اصحاب رسول خدا (ص) نقل می‌کند: ما در مسجد رسول خدا (ص) حلقه‌هایی داشتیم. وقتی، آن حضرت از حجره‌اش بیرون آمد، به حلقه‌های داخل مسجد نگریست. آنگاه در کنار اصحاب قرآن نشست و فرمود: «بِهَذا المَجلِسِ اُمِرتُ؛ به شرکت در این مجلس امر شده‌ام.»

مسجد در تغذیه فکرى، روحى، عاطفى و هدایت کودکان و نوجوانان در بستر صراط مستقیم و بر اساس قرآن گام بزرگی را می‌تواند بردارد. کودکان و نوجوانان با رفت‌وآمد در مسجد و بهره‌مندی از آموزه‌های شناختی و دستوری قرآن می‌توانند راه و هدف خویش را بیابند.

 

2. یافتن دوستان شایسته

«وَ أَخاً مُسْتَفَاداً؛ دوستی فایده دار»

دوران نوجوانی را سن رفاقت بازی خوانده‌اند؛ زیرا در این دوران، گرایش نوجوان به همسالان و دوستان و اثرپذیری از آن‌ها بسیار زیاد است، به گونه‌ای که حتی باور و ایمان آن‌ها را تحت تأثیر قرار می‌دهد. بنابراین لازم است در این دوران محیط رفت‌وآمد و دوستان کودکان و نوجوانان مدیریت شود.

مسجد از محیط‌های سالمی است که می‌تواند برای این قشر زمینه یافتن دوستان مفید را ایجا کند تا از دوست‌یابی در مراکز فساد و دوستان ناباب مصون بمانند.

پیغمبر اکرم (ص) نقل کرده که حواریون از حضرت عیسی (ع) پرسیدند با چه کسی هم‌نشینی کنیم؟ ایشان فرمودند: «مَنْ یُذَکِّرُکُمُ اللَّهَ رُؤْیَتُهُ وَ یُرَغِّبُکُمْ فِی الْآخِرَةِ عَمَلُهُ وَ یَزِیدُ فِی مَنْطِقِکُمْ عِلْمُه؛

کسى که دیدن او شما را به یاد خدا اندازد و عمل و رفتار و کردارش شما را به آخرت وادارد و ترغیب نماید و گفتار او به علم و دانش شما بیفزاید.»

رسول گرامی اسلام (ص) در تمثیلی زیبا درباره تأثیر دوست و هم‌نشین صالح می‌فرمایند: «مَثَلُ الْجَلِیسِ الصَّالِحِ مَثَلُ الدَّارِیِّ إِنْ لَمْ تَجِدْ عِطْرَهُ عَلِقَکَ رِیحُهُ وَ مَثَلُ جَلِیسِ السَّوْءِ مَثَلُ صَاحِبِ الْکِیرِ إِنْ لَمْ یُحْرِقْکَ شِرَارُ نَارِهِ عَلِقَکَ مِنْ نَتْنِهِ

هم‌نشین صالح مانند عطار است، اگر به عطرش دسترسى پیدا نکنى، از مجالست او معطر و خوشبو می‌شوی و هم‌نشین بد مانند صاحب کوره است (چون آهنگران و نانوایان و امثال این‌ها) اگر تو را به شعله آتش خویش نسوزاند، اثر دودش به تو می‌رسد.»

تا توانى مى گریز از یار بد یار بد بدتر بود از مار بد

مار بد تنها تو را بر جان زند یار بد بر جان و بر ایمان زند

دوستی با افراد گاهی مسیر زندگی انسان را تغییر می‌دهد. چه بهتر که انسان به سمت دوست‌هایی برود که او را به یاد خدا می‌اندازد.

بخش مهمی از شخصیت اجتماعی فرد را گروه همسالان و رفت‌وآمدهای دوستانه شکل می‌دهد. این بسیار مهم است که این گروه‌های همسالان در چه محیطی و تحت چه فضایی به تعامل می‌پردازند؛ زیرا رفتارها معمولاً بر حسب همان فضا شکل می‌گیرد. نوجوانی که در عین حضور در محیط‌های مختلف اجتماعی هم‌زمان بخش قابل توجهی از تعامل با گروه‌های همسالان را در فضای مسجد تجربه می‌کند، مطمئناً رفتارهای اجتماعی او بسیار نزدیک‌تر به معیارهای مذهبی خواهد بود.

پیامبر (ص) از مسجد به‌عنوان خانه انسان‌های متقی یاد کرده و می‌فرمایند: «الْمَسَاجِدُ بُیُوتُ الْمُتَّقِینَ وَ مَنْ کَانَتِ الْمَسَاجِدُ بَیْتَهُ ضَمِنَ اللَّهُ لَهُ بِالرَّوْحِ وَ الرَّاحَةِ وَ الْجَوَازِ عَلَى الصِّرَاط
مساجد خانه انسان‌های متقی است و خداوند متعال رحمت و راحت و عبور بر صراط را برای آنان که مساجد را خانه‌های خویش قرار داده‌اند ضمانت نموده است.»

 

3. ترک گناه از روی حیا بخاطر حضور در مسجد

حیا احساسی است که به دلیل ظهور یک عیب در انسان یا انجام یک کار زشت از سوی انسان ظهور پیدا می‌کند، این احساس به کسی دست می‌دهد که گناه را زشت بداند و علاقه نداشته باشد که دیگران از گناه او با خبر شوند و به دنبال ترک گناه و جبران آن باشد. کودک و نوجوان مسجدی از اینکه دیگر مسجدی‌ها و مؤمنان از عمل زشت او با خبر شوند یا او را در حال گناه ببیند خجالت می‌کشد و این حیا یکی دیگر از آثار تربیتی مسجد است که سبب دوری از گناه و معصیت می‌شود.

 

4.ترک گناه از روی ترس

یکی دیگر از آثار تربیتی رفت‌وآمد کودک و نوجوان به مسجد ترک گناه از روی ترس است. این ترس به‌تدریج در اثر موعظه و سخنرانی و فضای تربیتی مسجد شکل می‌گیرد؛ یکی از انواع ترس مثبت، ترس از گناهان و ترس از عقوبت و کیفر اعمال است. این ترس، سیره انبیاء و ائمه (علیهم السلام) و بزرگان دین بوده است و ترس از گناهان همواره منشأ اعمال صالح و نیک در انسان‌ها به شمار می‌رود.

امام صادق (ع) می‌فرمایند: «شخص با ایمان گرفتار دو گونه ترس است: یک ترس مربوط به گناهی است که کرده و نمی‌داند که خدا با او چه می‌کند؟ آیا او را عفو می‌کند؟ یا او را عذاب می‌نماید؟ ترس دوم مربوط به عمری است که در پیش دارد که چه مهلکه‌هایی را ممکن است کسب کند؟ ممکن است در آینده مرتکب گناه و کفر شود، پس او صبح نمی‌کند، مگر اینکه ترسیده است (همیشه در حال ترس است) و او را به‌جز ترس از خدا و عذابش اصلاح نمی‌کند.

در پایان هم از خدای مهربون میخام، بهمون توفیق بده و اجازه بده که تا آخر عمر در مسیر مسجد و قرآن و اهلبیت علیهم السلام باشیم

برای سلامتی همه مسلمونا، خصوصا کودکان فلسطینی یه صلوات بفرستین